
سنگ کوارتز
کلمه کوارتز از لغت آلمانی “Quarz” مشتق شده و این کلمه احتمالاً از لغت اسلاوی tvrdý (به معنی سخت) ریشه گرفته است.
کوارتز یا دُرّ کوهی، بعد از فلدسپات, دومین ماده کانی فراوان پوسته زمین است. کوارتز از شبکه پیوسته SiO۴ تشکیل شده، بگونهای که هر اتم اکسیژن بین دو چهار وجهی قرار گرفته است. بنابر این فرمول عمومی کوارتز SiO۲ میباشد. بلورهای کوارتز در شکلهای مختلف یافت میشوند و برخی از آنها بعنوان جواهر استفاده میشوند.
ریشه لغوی کلمه کوارتز :
کلمه کوارتز از لغت آلمانی “Quarz” مشتق شده و این کلمه احتمالاً از لغت اسلاوی tvrdý (به معنی سخت) ریشه گرفته است.
ساختمان بلوری :
کوارتز به دستگاه بلوری تریگونال تعلق دارد.
یکی از پلی مورف های سیلیس (اکسید سیلیسیم) با ساختار بلوری لوزیپهلو است. آب های داغ دارای محلولهای SiO۲ در شکافهاو درزها سرد میشوند و رسوب SiO۲ در این مکانها بلورهای زیبای کوارتز را بهوجود میآورند. کوارتز تورمالینی یکی از انواع بسیار جالب وزیبای کوارتز است که رشتههای تورمالین را در بلور زیبا و شش وجهی خود جای داده است. محلولهای دارای SiO۲ میتوانند در شکاف مرکزی سنگها رسوب کنند که زمینشناسان آنها را ژئود کوارتز مینامند.
در سنگ مصنوعی کوارتز ماده اصلی تشکیل دهنده آن سیلیسیم دیاکسید می باشد.
سیلیس به صورت پودر میکرونیزه، دانه بندی¬های ریز و نوعی رزین مخصوص تبدیل به سنگی یکپارچه می¬گردد.
این سنگ مصنوعی در برابر خراش، سائیدگی و ضربه مقاومت بالایی را دارست. و همانند کورین به دلیل عدم وجود خلل و فرج در محصول، امکان رشد و تکثیر باکتری¬ و میکروب مخصوصا در مکان¬های مرطوب وجود ندارد. برای ایجاد دانه بندی در آن از ذرات شیشه، آیینه، سنگ¬های زینتی و صدف و … استفاده می شود.
سیلیسیم دی اکسید
سیلیسیم دی اکسید یا سیلیس با فرمول شیمیایی SiO2 فراوانترین ترکیب اکسیدی موجود در پوسته زمین است. سیلیس در طبیعت بهصورت آزاد و یا بهصورت ترکیب با سایر اکسیدها وجود دارد.
شکلهای سیلیس در طبیعت
سیلیس آزاد در طبیعت بهصورت بلورین، بلور مخفی و بلور مخفی آبدار وجود دارد.
۱- کوارتز :
کوارتز یکی از پلیمورف های سیلیس است. این فاز در فشار و درجه حرارت معمولی پایدار است. به همین دلیل سیلیس آزاد در طبیعت بیشتر بهصورت کوارتز یافت میشود. کانی کوارتز از سختی بسیار بالایی برخوردار است.
۲- ماسه و ماسهسنگ :
ماسهها و ماسهسنگها از انواع کوارتز رسوبی هستند که بهصورت طبیعی خرد شدهاند. در ماسهسنگ، دانههای ماسه بهوسیله ذرات آهک، رس، اکسید آهن یا سایر مواد به یکدیگر چسپیدهاند.
۳- فلینت :
فلینت از انواع سیلیسهای بلور مخفی است و از بلورهای بسیار ریز کوراتز، آب، کربنات کلسیم و مواد آلی تشکیل شده است. رنگ فلینت قهوهای روشن، خاکستری یا سیاه است که در اثر حرارت و سوختن مواد آلی، به رنگ سفید در میآید. این شکل از سیلیس آزاد، از حلشدن اسکلت سیلیسی جانوران اسفنجی در آب دریاها و سپس تهنشینی در بستر دریا بهوجود آمدهاند.
این ماده را با نام های دیگری چون اکسید سیلیسیم، کوارتز، ماسه نیز می شناسند.
.